پژوهشگران جوان

در فرهنگ اسلامی گناه باعث بلاست و بلا، تذکر و هشدار خدای رحمان است که عده ای با مشاهده بازتاب طبیعی اعمال زشت خود در عالم، توبه می کنند و بازمی گردند و خود را از ادامه مسیر هلاکت بارو نابود کننده ی گناه، و از شقاوت ابدی دور می کنند. لذا بلایا، هشداری از روی رحمت خداست و دعوتی عملی برای جامعه ی گناه آلود است که دامنی بتکانند. بلازدگی عمومی، جراحی تلخ جامعه آلوده و معلول گناه زدگی عمومی است. بلای خدا تذکری عمیق برای آنهایی است که گوش شنیدن نداشته اند، تا شاید با چشیدن بیدار گردند. بلا در معارف اهل بیت، هدیه و نردبان ترقی برای مومن ، و کفاره و عامل پاکسازی برای گنهکاران ، کیفری هشداردهنده برای دیگران است. قرآن برای موضع گیری در برابر بلایا ، دیدگاهی خاص و راهی روشن و پرفایده ارایه می دهد. این که در ارزیابی هایمان ، بلا را عامل گناه معرفی نماییم، انتقاد خشم آلود قرآن را دربر دارد. زیرا قرآن، انسانها را به سوی بازگشت، توبه و پندپذیری در مقابل بلا دعوت می کند. قرآن، بلا را در سایه ی گناه می داند. و عامل هر گرفتاری را ، گناه فرد گرفتار و اطرافیان او می داند و بس!  و توصیه می نماید که با مشاهده ی بلا، تنها یقه ی گناه و گنهکاران را بگیرید.

در فرهنگ دینی، مسبب حوادث طبیعی، گنهکاران جامعه و همراهان و زمینه سازان آنها و راضیان به کار آنها هستند. در فرهنگ قرآنی؛ نظریه پردازان گناه، قانونگذاران حمایت از گناه و ترویج دهندگان فساد و گناه، عامل تمامی بلایای اقتصادی، فرهنگی، و طبیعی معرفی می گردند.

حقیقت دنیا؛ در آمیخته بلا، فنا و تلخی هاست و این میدان امتحان و عرصه ی رشد و حرکت است. این حرکت جای آرامش و آسایش و لذت دائمی نیست. دنیا، محل تولد و رشد و تکامل جسمی و روحی انسان، و نیز جایگاه شکوفایی استعدادهای ذاتی و فطری انسانها و همه ی موجودات است و این شکوفایی، جز با تحرک و تکاپو و خروج از ایستایی و سکون دست یافتنی  نیست. حوادث هر چقدر بزرگ و سنگین باشند، به نسبت بزرگ و سنگینی، انسان و جامعه را به حرکت و تکاپو وادار می کنند. چرا که بلادیده جز عکس العمل چاره ی دیگری ندارد و حتی سکون و سکوت در برابر حادثه نیز اثرگذار و تعیین کننده می گردد.

اما آنچه بعد از وقوع حوادث بزرگ مهم است، نوع انتخاب گزینه ها و کیفیت انفعال و عکس العمل انسان هاست که به رشد یا سقوط مضاعف آنان منجر می شود.

در ابتدای این مقاله ضمن تعریف طبقه بندی بلایای طبیعی و انواع بلایای طبیعی در ایران و جهان به بررسی بلایای طبیعی از دیدگاه قرآن و آموزه های دینی و اسلامیو وظیفه ی مردم بعد از مشاهده ی عذاب و بلایای طبیعی ، به مهمترین حوادث طبیعی مخرب و مرتبط با علوم زمین از جمله سیل، زلزله، زمین لغزش، خشکسالی و ….. در پایان با آشنایی به روش های پیش بینی و پیشگیری به ارایه ی راهکار و نتیجه گیری پرداخته شده است.

کلیدواژه ها: قرآن، باورهای دینی، بلایای طبیعی، آموزه های قرآنی و دینی، کاهش بلایا، حوادث، اعمال، امتحان، صبر، استقامت